دعای دهم صحیفه سجادیه

دعای دهم صحیفه سجادیه

نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ احمد نیریزی، کتابت در سال ۱۱۴۵ قمری
اطلاعات دعا و زیارت
موضوع پناه بردن به فضل و احسان خدا
مأثور/غیرمأثور مأثور
صادره از امام سجاد(ع)
راوی متوکل بن هارون
منابع شیعی صحیفه سجادیه
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسلدعای کمیلدعای ندبهدعای سماتدعای فرجدعای ابوحمزه ثمالیزیارت عاشورازیارت جامعه کبیرهزیارت وارثزیارت امین‌اللهزیارت اربعین

دعای دهم صحیفه سجادیه از دعا‌های مأثور از امام سجاد(ع) است. در این دعا از خدا درخواست می‌شود که با بندگان با فَضْلش رفتار کند نه عدالتش؛ چرا که لازمه برخورد از روی فضل، بخشش و لازمه برخورد با عدالت، عذاب است و بندگان طاقت عذاب الهی را ندارند. در این دعا همچنین به نیازمندی انسان به خدا و خوشحالی شیطان از نافرمانی انسان اشاره شده است. واجب کردن پذیرش دعای انسان‌ها از سوی خدا بر خود از دیگر مضامین این دعا است.

دعای دهم در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون دیار عاشقان اثر حسین انصاریان و شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است.

نیایش


آموزه‌ها

موضوع اصلی دعای دهم صحیفه سجادیه پناه بردن به فضل و رحمت الهی و طلب فریادرسی از خدا است. آموزه‌های این دعا که در شش فراز از امام سجاد(ع) صادر شده به شرح ذیل است:

  • درخواست از خدا به اینکه با بندگان با فضل خود برخورد کند نه با عدالتش.
  • لازمه برخورد با عدالت، عذاب بندگان و لازمه برخورد با فضل، بخشش آنان است.
  • تنها راه نجات بندگان، عفو الهی است.
  • بندگان، طاقت عذاب الهی را ندارند.
  • بی نیازی مطلق خداوند و نیازمندی انسان به خدا.
  • شقاوت کسی که محروم از رحمت خداست.
  • اعتراف به بیچارگی واضطرار وگرفتاری
  • وعده استجابت دعا و رفع گرفتاری بندگان از جانب خدا
  • شناخت شیطان و ابزارهای او برای فریب انسان
  • خوشحالی شیطان از گناه انسان
  • سرزنش انسان‌ها توسط شیطان به خاطر نافرمانی خدا.

شرح‌ها

دعای دهم در شرح‌های صحیفه سجادیه از جمله در جلد پنجم کتاب دیار عاشقان اثر حسین انصاریان به صورت مفصل به زبان فارسی شرح شده است. این دعا همچنین در کتاب‌های شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری و چند کتاب دیگر به زبان فارسی شرح داده شده است.

دعای دهم صحیفه سجادیه همچنین در شرح‌های عربی از جمله در ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی، فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه، ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضل الله به زبان عربی شرح شده است. واژه‌های این دعا هم در شرح لغوی تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی توضیح داده شده است.

متن و ترجمه

دعای دهم صحیفه سجادیه

مـتـن ترجمه
وَ کانَ مِنْ دُعَائِهِ علیه‌السلام فِی اللَّجَإِ إِلَی اللَّهِ تَعَالَی

(۱) اللَّهُمَّ إِنْ تَشَأْ تَعْفُ عَنَّا فَبِفَضْلِک، وَ إِنْ تَشَأْ تُعَذِّبْنَا فَبِعَدْلِک
(۲) فَسَهِّلْ لَنَا عَفْوَک بِمَنِّک، وَ أَجِرْنَا مِنْ عَذَابِک بِتَجَاوُزِک، فَإِنَّهُ لَا طَاقَةَ لَنَا بِعَدْلِک، وَ لَا نَجَاةَ لِأَحَدٍ مِنَّا دُونَ عَفْوِک
(۳) یا غَنِی الْأَغْنِیاءِ، هَا، نَحْنُ عِبَادُک بَینَ یدَیک، وَ أَنَا أَفْقَرُ الْفُقَرَاءِ إِلَیک، فَاجْبُرْ فَاقَتَنَا بِوُسْعِک، وَ لَا تَقْطَعْ رَجَاءَنَا بِمَنْعِک، فَتَکونَ قَدْ أَشْقَیتَ مَنِ اسْتَسْعَدَ بِک، وَ حَرَمْتَ مَنِ اسْتَرْفَدَ فَضْلَک
(۴) فَإِلَی مَنْ حِینَئِذٍ مُنْقَلَبُنَا عَنْک، وَ إِلَی أَینَ مَذْهَبُنَا عَنْ بَابِک، سُبْحَانَک نَحْنُ الْمُضْطَرُّونَ الَّذِینَ أَوْجَبْتَ إِجَابَتَهُمْ، وَ أَهْلُ السُّوءِ الَّذِینَ وَعَدْتَ الْکشْفَ عَنْهُمْ
(۵) وَ أَشْبَهُ الْأَشْیاءِ بِمَشِیتِک، وَ أَوْلَی الْأُمُورِ بِک فِی عَظَمَتِک رَحْمَةُ مَنِ اسْتَرْحَمَک، وَ غَوْثُ مَنِ اسْتَغَاثَ بِک، فَارْحَمْ تَضَرُّعَنَا إِلَیک، وَ أَغْنِنَا إِذْ طَرَحْنَا أَنْفُسَنَا بَینَ یدَیک‏
(۶) اللَّهُمَّ إِنَّ الشَّیطَانَ قَدْ شَمِتَ بِنَا إِذْ شَایعْنَاهُ عَلَی مَعْصِیتِک، فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ لَا تُشْمِتْهُ بِنَا بَعْدَ تَرْکنَا إِیاهُ لَک، وَ رَغْبَتِنَا عَنْهُ إِلَیک.
دعاى آن حضرت است در پناه بردن به خدای تعالی

(۱) خدایا! اگر بخواهی ما را ببخشی، از فضل و احسانت توست و اگر بخواهی عذابمان کنی، از عدالت توست.

(۲) بخششت را از سر منّتت بر ما آسان کن و ما را به چشم‌پوشی و گذشتت، از عذابت پناه ده. مسلّماً ما را نسبت به عدالتت تاب و توان نیست و برای احدی از ما بدون بخششت، نجاتی میسّر نمی‌باشد.

(۳) ای بی‌نیازترین بی‌نیازان! اینک ما بندگانت پیش روی توایم و من تهیدست‌ترین تهیدستان در پیشگاه توام؛ تهیدستی و نداری ما را به توانایی‌ات جبران کن و امید ما را به بازدارندگی‌ات قطع مفرما! که اگر چنین کنی، به تحقیق کسی که خود را به تو خوشبخت خواسته، بدبخت کرده‌ای؛ و آن‌که فضل و احسانت را طلبیده، محروم ساخته‌ای.

(۴) پس در این وقت از پیشگاه تو، به سوی چه کسی بازگردیم؟ و با محرومیّت از درِ رحمتت، راه ما به کجا خواهد افتاد؟ پاک و منزّهی؛ ما درماندگانی هستیم که پذیرش دعایشان را واجب کرده‌ای و گرفتارانی هستیم که برطرف کردن گرفتاری آنان را وعده فرموده‌ای.

(۵) خدایا! شبیه‌ترین چیزها به خواسته‌ات و سزاوارترین امور به حضرتت، آن هم در عرصۀ عظمت و بزرگی‌ات، رحمت آوردن بر کسی است که از تو رحمت خواسته و فریادرسی نسبت به کسی است که به تو فریادخواهی کرده؛ پس زاری ما را به پیشگاهت رحمت آر و به فریاد ما رس؛ چون وجودمان را در برابرت انداخته‌ایم.

(۶) خدایا! شیطان ما را سرزنش کرد؛ چون او را در نافرمانی‌ات همراهی کردیم؛ پس بر محمّد و آلش درود فرست و پس از این که او را به خاطر تو رها کردیم و از او روی‌گردانده، به سوی تو آمدیم، وی را با دوباره گرفتار شدن به دست او، شیرین کام مکن.

پانویس

  1. ، سایت عرفان.
  2. متن دعا
  3. انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۷۵-۹۶؛ ممدوحی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۴۶۵-۴۸۲.
  4. انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۷۵-۹۶.
  5. ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۴۶۵-۴۸۲.
  6. فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۵۱۹-۵۲۵.
  7. مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۴۲۵-۴۴۱.
  8. مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۱۵۹-۱۶۵.
  9. دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۱۳۷-۱۴۰.
  10. فضل الله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۲۷۵-۲۸۴.
  11. فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۳۴-۳۵.

منابع

  • انصاریان، حسین، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفه سجادیه، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
  • دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
  • فضل‌الله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
  • فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
  • فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
  • مدنی شیرازی، سید علی‌خان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
  • مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
  • ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیت‌الله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.

پیوند به بیرون